بیماری زخم بستر پشت سر که معمولا با نام زخم فشاری و زخم پوستی نیز شناخته میشود به حالتی گفته میشود که در آن در اثر فشار زیاد در مدت زمان طولانی آسیبهایی به پوست و بافتهای زیرین آن وارد میشود.
این زخم به طور معمول در قسمتهای از پوست ایجاد میشود که روی نواحی استخوانی بدن را میپوشانند و شامل پوست قسمتهایی مثل دنبالچه و باسن، پاشنهی پا و مچ پا میشود. معمولا افرادی که به دلایل خاص پزشکی مجبور به ایجاد یک حالت سکون در مدت طولانی هستند و توانایی تغییر وضعیت خود را ندارند مثل افرادی که از ویلچر استفاده میکنند یا به دلیل بیماری مدت زیادی را در تختخواب سپری میکنند بیشتر در معرض زخم بستر پشت سر هستند.
بیشتر انواع زخمهای بستر با دنبال کردن روشهای پزشکی درمان میشوند اما بعضی از زخمها هستند که امکان بهبودی آنها مشکل است. در هر حال بهترین کار افزایش اطلاعات و اقدام برای پیشگیری از ایجاد زخم بستر است که در ادامه سعی میکنیم شما را با این بیماری و علائم ایجاد آن بیشتر آشنا کنیم.
علائم زخم بستر پشت سر
زخم بستر پشت سر قبل از این که نمایان شود علائمی ایجاد میکند که میتواند به منزله علائم هشدار دهنده برای شما باشد؛ از جملهی این علائم عبارتند از:
۱. مشاهدهی تغییراتی غیرعادی در رنگ یا بافت پوست
۲. مشاهدهی تورم در مناطق خاصی از پوست که مستعد زخم بستر است.
۳. مشاهدهی ترشحات چرک مانند
۴. احساس تغییر دما در ناحیهای از پوست نسبت به بخشهای مجاور در هنگام لمس که میتواند گرمتر یا سردتر از سایر قسمتها به نظر برسد.
همهی زخمهای فشاری به یک شکل نیستند و میتوانند شامل حالاتی چون آسیب پوست و بافتهای زیرین آن و تغییر رنگ پوست و بافت تا آسیبهای عمیقتری مثل آسیب به ماهیچه و استخوانها شوند.
محلهای رایج ایجاد زخم بستر پشت سر
زخم بستر در افراد مختلف بسته به شیوهی زندگی آنها میتواند در قسمتهای متفاوتی از بدن ایجاد شود.
در افرادی که از ویلچر استفاده میکنند و وقت زیادی از روزشان را به حالت نشسته روی صندلی یا ویلچر میگذرانند زخم بستر پوستی در قسمتهای زیر در بدنشان ایجاد میشود:
قسمت باسن یا دنبالچه
ستون فقرات و تیغههای شانهها
و حتی در قسمت پشت پا و بازوها در محلهایی که با صندلی در تماس هستند.
در بیمارانی که به هر دلیلی مجبور هستند مدت زیادی در رختخواب بمانند امکان ایجاد زخم بستر در قسمتهای زیر بیشتر است:
در قسمت پشتی یا کنارههای سر
در محل تیغههای شانه
در قسمت کمر، باسن یا دنبالچه
در بخش پاشنه پا، مچ پا و حتی پوست پشت زانو
چه زمانی لازم است به پزشک متخصص درمان زخم بستر مراجعه کنید؟
زمانی که متوجه علائم هشدار دهندهی ایجاد زخم بستر پشت سر شدید، سعی کنید حالت بدن خود را تغییر دهید و بدنتان را در حالتی قرار دهید که فشار وارد بر ناحیهی بروز علائم تا حد امکان کاهش یابد.
در صورتی که با انجام این عمل بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت حالت بهبودی را مشاهده نکردید و همچنان علائم وجود داشتند، حتما به پزشک مراجعه کنید.
در صورتی که با علائم عفونت مثل: تب، مشاهده ترشحات از زخم یا زخمی که بوی ناخوشایندی میدهد، مواجه شدید، سریعا به پزشک مراجعه کنید و تحت درمان قرار بگیرید.
علل ایجاد زخم بستر پشت سر
علت ایجاد زخم بستر پشت سر معمولا فشارهای طولانی مدت وارد شده به پوست است که در نتیجهی آن جریان خون به پوست با مشکل مواجه میشود.
کم شدن جریان خون به پوست موجب آسیب پذیر شدن پوست در برابر عوامل مختلف میشود که در نتیجهی آن زخم بستر ایجاد میشود.
سه عامل اصلی در ایجاد زخم بستر پشت سر دخالت دارند که عبارتند از:
فشار
وارد شدن فشار به طور مداوم و در طولانی مدت بر هر قسمت از بدن موجب اختلال در جریان یافتن طبیعی خون به پوست و بافتهای زیرین آن میشود.
واضح است که جریان یافتن خون به سمت پوست و بافتها برای اکسیژن رسانی و همچنین برای رسیدن مواد مغذی به بافتهای بدن امری ضروری است.
در صورتی که با قطع جریان خون بافتها نتوانند اکسیژن و سایر مواد مغذی مورد نیاز خود را به دست آورند، ممکن است این بافتها و حتی بافتهای مجاور آنها آسیب ببینند و در نهایت با مرگ این بافتها مواجه شویم.
زخم بستر ناشی از اصطکاک
این حالت زمانی اتفاق میافتد که قسمتی از پوست روی لباس یا ملحفه کشیده شود. این اتفاق بهخصوص اگر پوست مرطوب باشد موجب ایجاد پوستی شکننده و آسیب پذیر میشود.
زخم بستر پشت سر در اثر برش
برش یک اصطلاح پزشکی است که به حالتی گفته میشود که دو لایهی مختلف پوستی رو هم سر بخورند.
این اتفاق زمانی رخ میدهد که تخت بیمار در قسمت سر دارای ارتفاع بیشتری باشد. در این صورت بدن بیمار به سمت پایین سر میخورد و در حالتی که استخوان دنبالچه به سمت پایین حرکت میکند؛ پوست سر و یا نواحی مماس با بستر در جای خود ثابت باقی میمانند و در جهت مخالف استخوان کشیده میشود. این عمل باعث ایجاد سایش و در نهایت زخم بستر پشت سر میشود.
عوامل هشدار دهنده بروز زخم بستر پشت سر
در صورتی که به هر دلیلی شرایطی دارید که حرکت کردن برای شما دشوار است و برایتان راحت نیست که به راحتی موقعیت خود را تغییر دهید، شما جزء افرادی هستید که بیشتر از سایرین با خطر زخم بستر مواجه خواهید بود.
در ادامه به چند مورد از عواملی که بیشترین تاثیر را در ایجاد زخم بستر دارند اشاره میکنیم:
عدم تحرک: این مورد ممکن است دلایل متفاوتی داشته باشد، از جمله: آسیبهای نخاعی، وضعیت بد سلامتی و…
بی اختیاری ادرار: در صورتی که با مشکل بی اختیاری ادرار مواجه هستید، حتما به درمان آن فکر کنید؛ چرا که این مشکل موجب آسیب پذیرتر شدن پوست شما میشود.
نداشتن ادراک حسی: بیماریهایی مثل آسیبهای نخاعی، اختلالات عصبی و… وجود دارند که منجر به از دست دادن حس در قسمتهای مختلف بدن میشوند. این ناتوانی در درک احساساتی مثل درد و ناراحتی باعث میشود از علائم هشدار دهندهی زخم بستر پشت سر آگاه نشویم و نسبت به درمان آنها اقدام نکنیم.
تغذیه ضعیف: همه افراد در هر حالتی به استفادهی مناسب و به اندازهی مایعات، پروتئین، ویتامین و سایر موارد مورد نیاز بدن احتیاج دارند تا بتوانند سلامت پوست خود را حفظ کنند و از تجزیهی بافتهای خود جلوگیری کنند. در نتیجه، تغذیهی نامناسب هم در ایجاد زخم بستر پشت سر موثر است.
جمع بندی
در این مقاله شما را با بیماری زخم بستر پشت سر و علائم ایجاد کنندهی آن و راههای مبارزه با آن آشنا کردیم. پس در هر وضعیتی که هستید، بهترین کار این است که به انجام توصیههای گفته شده برای پیشگیری از ایجاد زخمهای پوستی عمل کنید و در صورت مشاهدهی هریک از این علائم سریعا نسبت به درمان اقدام کنید. در کلینیک زخم دکتر عزتی راهکارهای درمانی با بهره گیری از تخصص درمانگران زبده ارائه می گردد.
نسبت به تغذیه خود و راهکارهای مراقبت از پوست حساس باشید و حتما به آنها عمل کنید.
2 پاسخ
زخم بستر پشت سر چه علائمی دارد؟
مشاهده ی تغییراتی غیرعادی در رنگ یا بافت پوست، مشاهده ی تورم در مناطق خاصی از پوست، مشاهده ی ترشحات چرک مانند احساس تغییر دما در ناحیهای از پوست