زخم بستر اولیه و راهکارهای درمان زخم بستر در مرحله 1

ممکن است تاکنون با اصطلاح “زخم بستر اولیه” مواجه شده باشید، اما درک مفهوم آن برای شما سخت باشد. زخم بستر اولیه چیست و به چه حالتی گفته می‌شود؟ در بیمارانی که به‌طور مداوم دراز می‌کشند، تغییرات بافتی دیستروفیک و یا اولسراتیو_نکروز به وجود می‌آید که به آن زخم بستر می‌گویند. به‌طور کلی این نوع بافت‌ها در بدن افراد بیمار ضعیف‌تر هستند و در قسمت‌هایی از بدن رخ می‌دهند که تحت فشار سیستماتیک قرار دارند.

زخم بستر در تمامی افراد حتی در افراد بیمار نیز ممکن است که به وجود آید. حتی در برخی مواقع نیز ممکن است افراد برای ۲ الی ۶ ساعت در بستر بمانند و با زخم بستر مواجه شوند. زخم بستر دارای مفهوم بسیار کامل‌تری است که در این مقاله قصد داریم به صورت جامع و دقیق درمورد آن صحبت کنیم.

 

زخم بستر اولیه چیست؟

زخم بستر یکی از بیماری‌هایی است که به مراحل مختلف تقسیم می‌شود که هریک از این مراحل با علائم و نشانه‌هایی همراه هستند. زخم بستر اولیه همان‌طور که از نامش پیداست اولین مرحله زخم بستر است. این مرحله از زخم بستر نسبت به مراحل دیگر با عوارض و دردهای کمتری همراه است و همچنین نشانه‌ها و علائم کمتری دارد. زخم بستر اولیه در مدت زمان کوتاه‌تری بهبود می‌باید و افراد می‌توانند با ایجاد برخی از تغییرات در زندگی روزمره خود و به‌کارگیری برخی از درمان‌های ساده، با زخم بستر مبارزه کنند و هرچه سریع‌تر بهبود یابند.

زخم بسترها اغلب در اثر فشار به وجود می‌آیند. به این صورت که اگر یکی از نواحی مختلف بدن در مدت زمان طولانی تحت فشار قرار گیرد به زخم بستر به وجود می‌آید. در زخم بسترهای مراحل دیگر، شکستگی در سطح پوست نیز به وجود می‌آید که در این صورت، بهبود افراد کمی دشوارتر است. اما در زخم بستر مرحله اول هنوز شکستی در سطح پوست ایجاد نشده است؛ به همین دلیل است که به عنوان مرحله خفیف شناخته می‌شود.

معمولاً در این نوع زخم بستر تفاوت‌هایی در ظاهر پوست به وجود می‌آید که باعث می‌شود آن قسمت از بدن نسبت به دیگر قسمت‌های بدن ظاهری متفاوت داشته باشد. با توجه به تفاوت ظاهری آن قسمت از بدن می‌توان فهمید که فرد به زخم بستر اولیه مبتلا شده است و یا خیر.

نشانه های ظاهری زخم بستر اولیه

از جمله نشانه‌های ظاهری زخم بستر می‌توان به موارد زیر در پوست بیمار اشاره نمود.

• قرمز یا تغییر رنگ داده است
• گرم‌تر یا خنک‌تر شده است
• سخت‌تر یا نرم‌تر شده است

زخم بستر اولیه می‌تواند با این نشانه‌ها همراه باشد. اگر یکی از این نشانه‌ها را بر روی پوست اطرافیان خود مشاهده کردید، فرد را به جهت‌های مختلف حرکت دهید به صورتی که آن نقطه مشکوک تحت فشار قرار نگیرد و هیچ گونه فشاری بر روی آن نقطه قرار نداشته باشد. اگر قرمزی و یا تغییر دمای آن نقطه از بدن تا ۳۰ دقیقه از بین نرفت، می‌توان احتمال داد که فرد مبتلا به زخم بستر شده است.

علاوه بر آن با انجام یک کار ساده دیگر می‌توان به زخم بستر پی برد. معمولاً شما هنگامی که به پوست خود فشار وارد می‌کنید پوست شما به رنگ سفید تغییر می‌کند و پس از رفع فشار دوباره به رنگ طبیعی خود باز می‌گردد. اما در زخم بستر اولیه این چنین نیست و با وارد کردن فشار به آن ناحیه از بدن، پوست به رنگ سفید تغییر نمی‌کند.

این مورد را نیز مد نظر داشته باشید که تشخیص زخم بستر اولیه در افرادی که  دارای پوست تیره‌تری هستند کمی دشوارتر است. دلیل آن هم به این خاطر است که هنگام وارد کردن فشار به این نوع پوست‌ها، پوست افراد بیشتر به رنگ‌های آبی و بنفش تغییر می‌کند و خیلی کمتر به رنگ قرمز تغییر می‌کند.

زخم بستر بیشتر در چه قسمت‌هایی از بدن به وجود می‌آید؟

برخی از شایع‌ترین قسمت‌هایی را که ممکن است زخم بستر در آن توسعه یابد عبارتند از:

• زانوها
• شانه‌ها
• آرنج‌ها
• انگشتان پا
• دنبالچه
• پایین کمر
• هیپ
• پاشنه
• باسن
• پشت سر

هر چند که زخم بستر مرحله ۱ بسیار خفیف و جزئی است اما این حالت ممکن است برای برخی از افراد آزار دهنده باشد و افراد با خارش و درد مواجه شوند. به همین دلیل الزامی است که در صورت به وجود آمدن این مشکل افراد خیلی زود آن را تشخیص دهند و به درمان آن بپردازند. زیرا در غیر این صورت ممکن است که زخم بستر گسترش یابد که در این صورت روند درمان سخت‌تر خواهد شد.

درمان زخم بستر اولیه

تا اینجا بیان کردیم که زخم بستر چیست و ممکن است که در چه مکان‌هایی از بدن به وجود آید، اما حال می‌خواهیم بدانیم که درصورت مبتلا شدن به زخم بستر اولیه چگونه خود را درمان کنیم. خب قبل از هر چیزی لازم است بدانید که در صورت ابتلا با زخم بستر مرحله ۱ جای هیچ گونه نگرانی وجود ندارد زیرا؛ درمان‌های بسیار زیادی وجود دارند که با به کارگیری آن‌ها می‌توان این نوع زخم بستر را درمان کرد.

زخم بستر مرحله ۱ آنقدر خفیف است که در برخی مواقع می‌توان از ایجاد آن جلوگیری نمود. اما درصورت مبتلا شدن با این نوع زخم بستر می‌توان با تشخیص و درمان به موقع از گسترش آن جلوگیری نمود. یکی از اصلی‌ترین راه‌های درمان زخم بستر اولیه آن است که علت به وجود آمدن مشکل را از بین برد.

 

علت‌های به وجود آمدن زخم بستر

زخم بستر بر اثر برخی از علت‌ها به وجود می‌آید که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

• کم آبی
• سوء تغذیه
• اصطکاک روی پوست
• فشار طولانی مدت بر روی یک ناحیه

پس از اصلی‌ترین علت‌های به وجود آمدن زخم بستر می‌توان به عدم حرکت در مدت زمان‌های طولانی اشاره نمود. با رفع فشار بر روی ناحیهٔ آسیب دیده و حرکت دادن بیمار در یک جهت دیگر می‌توان زخم بستر را طی چند روز درمان کرد.

ساده ترین راه های درمان زخم بستر اولیه

ساده ترین راه ها برای درمان زخم بستر اولیه و جلوگیری از پیشرفت آن بدین صورت است که:

• فرد پرستار باید بیمار را به جهات های برخلاف ناحیهٔ آسیب دیده حرکت دهد. و یا از بالشت و تشک‌های خاص برای کاهش زخم بستر استفاده کند.
• همچنین ناحیهٔ آسیب دیده باید به صورت مرتب با آب و صابون شسته شود. این مورد نیز به کاهش زخم بستر اولیه کمک می‌کند.
• از دیگر راه‌های کاهش زخم بستر می‌توان به بهبود تغذیه و استفاده از مایعات بیشتر اشاره نمود.
• همچنین کاهش اصطکاک در هنگام حرکت دادن بیمار اهمیت دارد.

زخم بستر یکی از بیماری‌هایی است که در نواحی مختلف بدن به وجود می‌آید. زخم بستر در ۴ مرحله مختلف به وجود می‌آید که زخم بستر اولیه خفیف‌ترین و ابتدایی‌ترین نوع زخم بستر است. زخم بستر مرحله اول با نشانه‌هایی همراه است که با توجه به آن‌ها می‌توان به وجود زخم بستر پی برد. برای درمان زخم بستر راه‌های مختلفی وجود دارد که در این مقاله به صورت جامع درمورد درمان و تشخیص زخم بستر صحبت کردیم. اگر می خواهید با نشانه های زخم بستر در مراحل بعدی آشنا شوید پیشنهاد می‌کنیم مقاله ما در مورد زخم بستر حاد را مطالعه کنید.

درمان زخم بستر + تمامی نکات تکمیلی

درمان زخم بستر (بیشتر به نام زخم فشاری هم شناخته می‌شود) ممکن است به مدت زمان طولانی نیاز داشته باشد و بستگی به اندازه و عمق زخم دارد. اما درمان مناسب و سریع می‌تواند به بهبود سلامتی بیمار کمک کند. در ادامه چند مرحله از درمان زخم بستر را معرفی می‌کنیم. در ادامه با دکتر عزتی همراه باشید تا با درمان قطعی زخم بستر و خدمات بهترین کلینیک زخم آشنا شوید.

مراحل درمان زخم بستر

 

• ارزیابی زخم:
  • اولین گام در درمان زخم بستر، ارزیابی دقیق و تشخیص نوع و شدت زخم است. این ارزیابی باید توسط پزشک یا پرستار متخصص انجام شود.

 

• تغییر مکرر وضعیت بیمار:
  • بیمارانی که در معرض خطر زخم بستر قرار دارند باید به مراتب وضعیت خود را تغییر دهند. این کار شامل تغییر وضعیت نشستن یا خوابیدن به طور منظم، تغییر وضعیت پایین افتادن و سایر اقدامات جلوگیری‌کننده می‌شود.

 

• تخلیه‌ی فشار:
  • تخلیه‌ی فشار از مناطق فشار معمولاً با استفاده از وسایل مناسب انجام می‌شود. این کار توسط تیم پزشکی یا پرستاری انجام می‌شود و باید به طور دقیق انجام شده و دستورالعمل‌های پزشک رعایت شود.

 

• مراقبت از زخم:
  • تمیزی و مراقبت مناسب از زخم بستر بسیار مهم است. این کار شامل شستشوی ملایم زخم با محلول‌های مناسب و استفاده از بسترهای مناسب برای کاهش فشار می‌شود.

 

• استفاده از تکنولوژی و محصولات جدید:
  • در برخی موارد، استفاده از تکنولوژی‌های پزشکی مانند سرپوش‌های فشار مناسب و مواد ضد زخم ممکن است به بهبود سریع‌تر زخم کمک کند.

 

• تغذیه‌ی مناسب:
  • تغذیه‌ی مناسب برای بهبود زخم بستر بسیار اهمیت دارد. بیمار باید به مصرف مواد غذایی غنی از پروتئین، ویتامین C و دیگر مواد مغذی توجه کند.

 

• پیگیری توسط تیم پزشکی:
  • درمان زخم بستر نیازمند پیگیری دقیق از طرف تیم پزشکی و پرستاری است. بیمار باید به دستورات پزشک خود عمل کند و به تشخیص وی اطمینان داشته باشد.

 

در هر صورت، درمان زخم بستر یک فرآیند پیچیده و طولانی مدت است و بستگی به وضعیت هر بیمار دارد. برای درمان موثرتر و سریع‌تر، همیشه به راهنمایی و توصیه‌های پزشک خود پایبند باشید.

نکاتی که بیمار زخم بستری باید رعایت کند

 

درمان زخم بستر باید تحت نظر پزشک و پرستاران متخصص انجام شود. اما هنگامی که به عنوان بیمار مشغول به درمان زخم بستر خود هستید، می‌توانید به موارد زیر توجه کنید:

 

• تغذیه‌ی مناسب: تغذیه‌ی مناسب برای بهبود زخم بسیار اهمیت دارد. باید مواد غذایی غنی از پروتئین، ویتامین C و مواد مغذی دیگر مصرف کنید. مشاوره‌ی تغذیه از پزشک یا متخصص تغذیه نیز می‌تواند مفید باشد.

 

• توجه به تمیزی و مراقبت از زخم: زخم باید به دقت شستشو داده شود. از محلول‌های نظافتی مناسب و برس‌های نرم برای شستشوی زخم استفاده کنید. سپس زخم را خشک کنید و به طور منظم بپوشانید.

 

• استفاده از پوشاننده‌های مناسب: بستر مناسبی که فشار را از زخم کم کند و از ایجاد اصطکاک جلوگیری کند، بسیار مهم است. استفاده از برس‌های فومی، ژل‌های سیلیکونی و دیگر مواد مناسب به بهبود زخم کمک می‌کند.

 

• تخلیه‌ی فشار: بسته به اندازه و عمق زخم، تخلیه‌ی فشار از زخم بستر ممکن است لازم باشد. این کار باید توسط تیم پزشکی یا پرستاران متخصص انجام شود.

 

تغذیه‌ی مناسب در مواجهه با زخم بستر

 

تغذیه‌ی مناسب در مواجهه با زخم بستر بسیار اهمیت دارد و می‌تواند به بهبود سریع‌تر و بهتر زخم کمک کند. در ادامه چند نکته برای تغذیه در صورت داشتن زخم بستر آورده شده است:

 

• پروتئین: مصرف مواد غذایی حاوی پروتئین مهم است، زیرا پروتئین به بهبود و نمو بافت‌های پوستی و ماهیچه‌ها کمک می‌کند. منابع پروتئینی مانند گوشت، مرغ، ماهی، تخم مرغ، لبنیات و حبوبات را در رژیم غذایی خود جای دهید.

 

• ویتامین C: ویتامین C برای تولید کلاژن و بهبود بافت‌های زخمی مهم است. می‌توانید ویتامین C را از منابع مانند پرتقال، نارنج، کیوی و گیاهان دارویی بگیرید.

 

• مواد معدنی: مواد معدنی مانند روی، زینک و مس نقش مهمی در بهبود زخم‌ها دارند. می‌توانید این مواد را از مواد غذایی مانند گوشت قرمز، ماهی، حبوبات، آجیل‌ها و سبزیجات بگیرید.

 

• فیبر: مصرف مواد غذایی حاوی فیبر می‌تواند در تنظیم قند خون و پیشگیری از مشکلات دیگر مرتبط با زخم بستر مفید باشد. می‌توانید فیبر را از میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و آجیل‌ها بگیرید.

 

• آب: آب برای حفظ تازگی پوست و تسریع در فرآیند بهبود زخم بسیار اهمیت دارد. برای درمان زخم بستر باید مطمئن شوید که به مقدار کافی آب مصرف می‌کنید.

 

• محدودیت مصرف شکر و چربی: مصرف بیش از حد شکر و چربی می‌تواند سرعت روند بهبود زخم را کاهش دهد. توصیه می‌شود مصرف شکر و چربی را محدود کرده و با پزشک یا متخصص تغذیه‌ی خود مشورت کنید.

 

همچنین، هر زمان که زخم بستر دارید، تغذیه و درمان زخم باید توسط تیم پزشکی تخصصی شما مدیریت شود. اطمینان حاصل کنید که رژیم غذایی و درمانی شما با دستورات پزشکتان هماهنگ است و تغییراتی در آن انجام می‌دهید که به بهبود زخم کمک کند.

اثر منفی سیگار در زخم بستر

 

سیگار آثار منفی زیادی بر روند بهبود زخم بستر (زخم فشاری) دارد. مصرف تنباکو و تعدادی از ترکیبات آن، می‌توانند به عنوان عوامل مخرب تاثیر منفی در زخم بستر داشته باشند:

 

• کاهش جریان خون: سیگار باعث تنگ شدن عروق خونی می‌شود و به دنبال آن جریان خون به مناطق زخمی کاهش می‌یابد. این امر می‌تواند منجر به کاهش تامین اکسیژن و مواد مغذی به بافت‌های زخمی شود که به روند بهبود زخم آسیب می‌زنند.

 

• کاهش تولید کلاژن: سیگار می‌تواند به تولید کلاژن که برای بهبود بافت‌های پوستی ضروری است، آسیب بزند. این امر می‌تواند به تاخیر در بهبود زخم منجر شود.

 

• اختلال در سیستم ایمنی: سیگار می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند و بیماری‌های عفونی را در محل زخم بستر تشدید کند. این موارد می‌توانند بهبود زخم را کندتر کنند.

 

• افزایش خطر التهاب: مصرف سیگار می‌تواند بهبود زخم را به دلیل افزایش التهاب در محل زخم دشوارتر کند.

 

به طور کلی، سیگار باعث تضعیف فرآیند های بهبودی در بدن می‌شود و ممکن است به تعویق در بهبود زخم بستر منجر شود. برای بهبود سریع‌تر و موثرتر زخم بستر، توصیه می‌شود که از مصرف سیگار خودداری کنید و با پزشک خود در مورد بهبود و مراقبت از زخم مشورت کنید. همچنین، در صورت نیاز، به کمک‌های حرفه‌ای مانند ترکیبات مرطوب‌کننده و پوشانده‌های مناسب برای زخم متوسل شوید.

درمان زخم بستر به طور کلی بستگی به عوامل متعددی دارد و از جمله این عوامل سن بیمار می‌باشد. این عوامل عبارت‌اند از اندازه و عمق زخم، وضعیت عمومی بیمار، تغذیه، مشکلات مزمن سلامتی، و پیشینه بیمار.

 

مقایسه زخم‌های بستر در کودکان با سالمندان

زخم‌های بستر در کودکان می‌توانند به مشکلات خاصی منجر شوند و در برخی موارد دارای چالش‌های بیشتری نسبت به سالمندان باشند. در کودکان، پوست آسیب‌پذیرتر است و توانایی بهبود کم‌تری دارد. علاوه بر این، کودکان ممکن است نسبت به عملیات درمانی حساس‌تر باشند و بیشتر به نیازهای تغذیه‌ای و رشدی برای بهبود زخم نیاز داشته باشند.

 

در مقابل، سالمندان نیز ممکن است در درمان زخم‌های بستر با چالش‌های خود روبه‌رو شوند. با پیش‌روی در سن، توانایی جلوگیری از تخریب پوست و بهبود آن ممکن است کاهش یابد و مشکلات مزمن سلامتی معمولاً در سنین بالاتر شایع‌تر باشند.

 

به هر حال، درمان زخم بستر در هر دو گروه سنی ممکن است نیاز به توجه و مراقبت ویژه داشته باشد. تیم درمانی تخصصی با بررسی دقیق وضعیت بیمار و تعیین نیازهای او، برنامه درمانی مناسبی تعیین می‌کند. اهمیت ارتقاء توانایی جلوگیری از زخم بستر و مراقبت مناسب از پوست به خصوص در کودکان و سالمندان بسیار مهم است.

مقایسه داروهای نوین و سنتی در درمان زخم بستر

 

در درمان زخم بستر (زخم فشاری)، داروهای نوین و قدیمی از نظر تاثیر و عملکرد ممکن است متفاوت باشند. در زیر، چند داروی نوین و قدیمی که در درمان زخم بستر مورد استفاده قرار می‌گیرند را مقایسه می‌کنم:

 

داروهای قدیمی:

• دی‌پانتولن (Diphenhydramine): این دارو از دسته آنتی‌هیستامین‌ها است و ممکن است برای کاهش خارش و التهاب در اطراف زخم بستر مورد استفاده قرار گیرد.

 

• بتادین (Betadine): بتادین یک محلول ضدعفونی‌کننده است و برای تمیزی و ضدعفونی‌کردن زخم‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

داروهای نوین:

• متیلن بلو (Methylene Blue): این دارو به عنوان داروی نوین درمانی برای زخم‌های بستر مورد بررسی قرار گرفته است. این دارو ممکن است در کاهش التهابات و درمان زخم‌هایی که با باکتری‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک‌ها مواجهه می‌کنند، مفید باشد.

 

• هیالورونیک اسید (Hyaluronic Acid): هیالورونیک اسید به عنوان یک ماده مرطوب‌کننده و ترویجی جلوگیری از تخریب بافت‌های پوستی در نظر گرفته می‌شود و ممکن است در بهبود زخم‌های بستر کمک کند.

 

• فکتور رشد تخم‌مرغ (EGF – Epidermal Growth Factor): این فکتور رشد به منظور تحریک تجدید سلول‌های پوست و بهبود زخم‌های بستر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

• پروتئین ماتریکس فیبرونکتین (Fibronectin Matrix Protein): این پروتئین ممکن است در فرآیند بهبود بافت پوستی و زخم‌های بستر کمک کند.

 

کلام آخر

 

مهم‌ترین نکته این است که نوع درمان و داروی مورد استفاده برای زخم بستر باید بر اساس نوع و شدت زخم، تشخیص پزشک و وضعیت بیمار تعیین شود. همچنین، تحقیقات و مطالعات بیشتر در حال انجام است تا داروها و روش‌های جدیدتری برای درمان زخم‌های بستر توسعه یابند. جهت دریافت بهترین راه حل درمان زخم بستر، درمان زخم جراحی، درمان زخم پای دیابتی و زخم عفونی به کلینیک دکتر امیر عزتی مراجعه کنید.